Nhìn chung, công tác THADS của tỉnh thời gian qua có sự chuyển biến khá tốt, hiệu quả ngày càng cao. Số lượng vụ việc thụ lý ngày càng tăng lên, nhưng Cục và các Chi cục THADS trong tỉnh đã tích cực trong chỉ đạo, tổ chức thi hành án, nên kết quả trong kỳ đạt khá. Năm 2012 và 9 tháng đầu năm 2013 thụ lý 18.442 việc. Đã tổ chức thi hành xong 13.362 việc/16.277 việc có điều kiện thi hành, đạt 82%; số tiền thu được là 412.405.620.000 đồng/693.862.101.000 đồng, đạt 59,4% trong số có điều kiện thu. Công tác chỉ đạo, quản lý, kiểm tra, hướng dẫn hoạt động THADS được lãnh đạo Cục thi hành án dân sự quan tâm và thực hiện khá tốt, hoạt động THADS ngày càng đi vào nề nếp. Ban chỉ đạo THADS tỉnh, cấp huyện thường xuyên chỉ đạo, phối hợp các cơ quan, đơn vị có liên quan trong tổ chức thi hành án. Cơ quan THADS chủ động rà soát, phân loại án, kịp thời đề xuất BCĐ chỉ đạo giải quyết dứt điểm những vụ việc phức tạp, kéo dài…

Bên cạnh những mặt tích cực, trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình, công tác THADS trên địa bàn tỉnh cũng còn nhiều khó khăn, hạn chế:
- Toàn tỉnh hiện còn 2.915 việc có điều kiện (giá trị hơn 281 tỷ đồng) nhưng chưa được thi hành; 2.165 việc chưa có điều kiện thi hành, giá trị trên 48,5 tỷ đồng; riêng Chi cục THADS thành phố Cà Mau có 1.058 việc có điều kiện nhưng chưa thi hành xong. Số việc chưa có điều kiện thi hành nhiều nhất là những việc dân sự trong vụ án hình sự (toàn tỉnh hiện có 992 việc, chiếm 45%). Có những vụ việc cơ quan THADS để kéo dài, chưa tổ chức thi hành dứt điểm dẫn đến khiếu nại, tố cáo ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự và quyền, lợi ích hợp pháp của người được THA.

- Lực lượng cán bộ THADS trong tỉnh còn mỏng, trong khi số vụ việc ngày càng tăng; địa bàn rộng, vùng sông nước, giao thông đi lại khó khăn. Biên chế của các cơ quan THADS trong tỉnh mặc dù được tăng thêm qua từng năm, nhưng vẫn chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, do số lượng vụ việc thụ lý tăng nhanh. Công tác đào tạo bồi dưỡng cũng chưa đáp ứng yêu cầu theo chuẩn chức danh, nhất là những cán bộ đang giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý và cán bộ trong diện quy hoạch có nhiều cán bộ chưa được bồi dưỡng về chính trị, nghiệp vụ… Chất lượng cán bộ, chấp hành viên chưa đồng đều và chưa tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ hiện nay.

- Một số bản án, quyết định của Toà án tuyên không rõ ràng, gây khó khăn cho việc tổ chức THA; có trường hợp người phải THA không có địa chỉ rõ ràng, không có tài sản hoặc có tài sản nhưng giá trị nhỏ, tài sản kê biên bán đấu giá nhưng bán không được, nên kéo dài thời gian thi hành án. Một số cá nhân, tổ chức ý thức chấp hành pháp luật còn hạn chế, cố tình chây ỳ, không chấp hành, không hợp tác với cán bộ thi hành án khi đến xác minh, đo đạc, thẩm định tài sản…

- Luật THADS và các văn bản hướng dẫn thi hành còn thiếu và có những quy định chưa hợp lý. Việc xác minh, xác định tài sản của người phải THA gặp nhiều khó khăn. Trong bán đấu giá tài sản để THA, theo quy định giảm giá nhiều lần cho đến khi có người mua, làm cho tài sản bán được thấp hơn nhiều lần giá trị thực của tài sản, ảnh hưởng đến lợi ích của người phải THA và làm kéo dài thời gian THA…

- Một số thủ trưởng cơ quan THADS chưa quan tâm đúng mức, chưa sâu sát với công việc, chưa thường xuyên đôn đốc, nhắc nhở, kiểm tra để phát hiện những sai sót và có biện pháp chỉ đạo chấn chỉnh kịp thời; tác phong lãnh chỉ đạo còn chậm đổi mới, chưa theo kịp yêu cầu nhiệm vụ hiện nay. Một số cán bộ, chấp hành viên chưa làm tốt việc tham mưu; thiếu kỹ năng tác nghiệp, hướng dẫn, giải thích các qui định của pháp Luật… Một số trường hợp còn biểu hiện lơ là, thiếu sự quyết tâm trong việc tổ chức THA. Việc xác lập các thủ tục pháp lý liên quan đến THA một số trường hợp chưa chặt chẽ, vi phạm về nghiệp vụ THA vẫn còn xảy ra...

- Sự phối hợp của một số ngành, địa phương chưa tốt, vẫn còn coi công tác THADS là nhiệm vụ riêng của cơ quan THADS. Việc tái chiếm đất sau cưỡng chế còn xảy ra, nhưng địa phương vẫn chưa có biện pháp giải quyết hiệu quả, sự phối hợp trong giải quyết vấn đề này ở một số nơi chưa tốt, còn bị động, lúng túng, để kéo dài, làm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của người được THA và gây bức xúc trong dân.

Nguyên nhân chủ yếu là do chất lượng của đội ngũ cán bộ, chấp hành viên chưa đồng đều và chưa tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ hiện nay. Sự chỉ đạo, điều hành của thủ trưởng một số cơ quan THADS trong tỉnh chưa thật sự quyết liệt, còn biểu hiện ngán dội trong thực thi nhiệm vụ.

Để góp phần nâng cao chất lượng, hiệu qua công tác THADS ở tỉnh Cà Mau trong thời gian tới, kiến nghị Quốc hội, Chính phủ sớm xem xét sửa đổi, bổ sung Luật THADS năm 2008 và các văn bản hướng dẫn thi hành, trong đó có Nghị định số 58/2009/NĐ-CP ngày 13/7/2009 Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật THADS, về thủ tục THADS không còn phù hợp, như: các quy định về kê biên, cưỡng chế THA, đặc biệt là quy định về bán đấu giá tài sản THA tính khả thi không cao, theo đó tài sản của người phải THA khi được bán đấu giá nếu không có người mua thì Chấp hành viên ra quyết định giảm giá cho đến khi có người mua tài sản hoặc không được thấp hơn chi phí cưỡng chế, xử lý tài sản. Quy định này của Luật THADS năm 2008 khiến cho việc THA kéo dài, làm chậm tiến độ, chi phí xử lý tài sản lớn, đồng thời tạo ra sự bất cập về giá của tài sản khi tài sản kê biên bị giảm giá nhiều lần, thấp hơn giá trị thực của tài sản… Đặc biệt hiện nay ở Cà Mau số vụ việc mà người phải THA không có tài sản, không rõ địa chỉ, bỏ địa phương sau khi chấp hành xong hình phạt tù, người bị nghiện còn tồn đọng nhiều (toàn tỉnh còn 1.110 việc với số tiền phải thu là 15.437.697.518 đ). Kiến nghị Chính phủ và Quốc hội xem xét, có chủ trương xử lý các trường hợp này để giảm lượng án tồn cho các địa phương.

Bộ Tư pháp, Tổng cục THADS xem xét tăng thêm biên chế và kinh phí cho các cơ quan THADS trong tỉnh. Vì hiện nay số lượng vụ việc phải thi hành ở địa phương rất lớn, nhưng lực lượng cán bộ, chấp hành viên còn ít trong khi địa bàn rộng, vùng sông nước, đi lại khó khăn, kinh phí Trung ương cấp không đủ để trang trải các khoản chi phí hoạt động. Có hướng dẫn cụ thể về thẩm quyền thụ lý, giải quyết các trường hợp đối tượng phải THA tái chiếm đất sau khi đã được Cơ quan THADS tổ chức cưỡng chế và bàn giao cho địa phương quản lý theo đúng quy định của pháp luật. Sớm có chủ trương xử lý đối với những vụ việc qua xác minh nhiều lần thấy không có điều kiện thi hành, phải tạm đình chỉ, hoãn thi hành do không xác định được địa chỉ người phải THA hoặc do án tuyên địa chỉ không rõ ràng… để kéo dài nhiều năm vẫn không tổ chức thi hành được; một số vụ việc đã qua nhiều cấp, nhiều lần giải quyết đúng pháp luật nhưng người dân vẫn tiếp tục khiếu nại. Đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, phương tiện hoạt động, trụ sở làm việc, kho vật chứng cho các Cơ quan THADS đảm bảo yêu cầu thực hiện nhiệm vụ được giao (9/10 cơ quan THADS chưa có kho vật chứng). Trụ sở làm việc của một số Chi cục THADS cấp huyện chưa được bảo đảm, đặc biệt còn 2 Chi cục THADS chưa có xây dựng trụ sở (Ngọc Hiển và Phú Tân). Quan tâm xây dựng các chính sách đãi ngộ đối với công chức khác trong các Cơ quan THADS như chuyên viên, kế toán, thủ quỹ, thủ kho….

UBND tỉnh Cà Mau chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài chính, UBND các huyện, thành phố Cà Mau thực hiện tốt hơn việc cung cấp thông tin, hồ sơ, tài liệu và phối hợp tốt với TAND để tiến hành tố tụng giải quyết các vụ án liên quan đến đất đai, nhất là việc đo đạc, thẩm định, định giá đất và tài sản gắn liền với đất… để phục vụ tốt hơn hoạt động THADS. UBND các huyện, thành phố và các ngành, đơn vị chức năng tăng cường phối hợp chặt chẽ với Cơ quan THADS trong việc xác minh, cung cấp thông tin về tài sản, kê biên, cưỡng chế THA… nhằm nâng cao hiệu quả công tác THADS ở địa phương. Chỉ đạo UBND các huyện thực hiện cấp kinh phí hoạt động cho Ban Chỉ đạo THADS cấp huyện theo quy định tại Điều 11 Thông tư liên tịch số 14/2011/TTLT-BTP-BCA-BTC-TANDTC-VKSNDTC ngày 11/7/2011 của Bộ Tư pháp, Bộ Công an, Bộ Tài chính, TAND tối cao, VKS nhân dân tối cao.

Cục THADS tỉnh tiếp tục củng cố, kiện toàn tổ chức, cán bộ của các cơ quan THADS trong tỉnh. Có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của ngành theo tiêu chuẩn chức danh, từng bước nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ của ngành. Tăng cường quản lý, điều hành, thường xuyên đôn đốc, nhắc nhở, kiểm tra cán bộ, chấp hành viên trong thực hiện nhiệm vụ. Chú trọng hơn việc lập thủ tục pháp lý liên quan đến quá trình tổ chức THADS; làm tốt việc tuyên truyền, giải thích, vận động, thuyết phục người THA chấp hành pháp luật; phối hợp tổ chức thi hành có hiệu quả bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật theo đúng trình tự, thủ tục luật định.

Ban Chỉ đạo THADS tỉnh và cấp huyện tiếp tục quan tâm, chỉ đạo sâu sát, có giải pháp hiệu quả hơn trong tổ chức THA, kịp thời tháo gỡ khó khăn giúp cơ quan THADS tổ chức thực hiện tốt công tác THA, nhất là đối với những vụ việc phức tạp, có quá trình tổ chức THA kéo dài, các vụ việc phải tổ chức cưỡng chế thi hành án, các vụ tái chiếm đất sau cưỡng chế...